Ogan Teknik-Heinzmann Teknik Koordinatörü Müh. Selim Kiper ile sektördeki son gelişmelerin yanı sira LNG yakıtla çalışan yeni gemi teknolojisiyle ilgili bir röportaj gerçekleştirdik

Teknik alanda özellikle ana makine sistemleri, jeneratör sistemleri ve yardımcı sistemler alanında servis kalitemizi yükseltmek için ekibimizin önemli araştırma-geliştirme çalışmaları bulunuyor. Hem kendi gemilerimizde hem de diğer gemilere hizmet verdiğimiz bir makine servis workshop’umuz var. Bir üretici firmanın servis acenteliğinden ziyade kendi bilgi ve deneyimimizle gemilere teknik destek vermemizi sağlayan bir know-how oluşturduk.”

Teknik anlamda önemli gelişmeler sağlanıyor.

2013 yılında denizcilik sektöründeki gelişmelere değinen Kiper, krizin devam ettiğini vurgulayarak buna uygun çözümler geliştirdiklerini belirtti. “Sektörde krizin olması teknik kadroların kabiliyetini gerektiriyor. Krizsiz ortamlarda gemi işletme çok basittir. Ama kriz ortamında yönettiğiniz makine sistemleriyle alakalı tüm bilgilerinizi ortaya koymanız gerekir. Kriz ortamları gerçek mühendis ortamlarıdır. Hata yaptığımız zaman bedelleri fazla olur. Navlunların fiyatlarının düşük olmasının yanında yakıtın yüksek olması en büyük problem. 2013 yakıt fiyatlarından dolayı hiçbir armatörlük firmasının keyif almadığı, para kazanmadığı bir yıl oldu.”

Son dönemde Ogan teknik özellikle yakıt teknolojisi ve servis alanında Heinzmann şirketiyle yaptığı işbirliğiyle öne çıktı. Bunların arasında özellikle 4 stroke gemilerdeki çift yakıt teknolojisinde yapılan devrim niteliğinde gelişmeler son dönemde artan yakıt masraflarının zorladığı denizcilik sektörünün büyük ilgisini çekti. “Teknik alanda deneyimlerimizi, özellikle gemideki kontrol sistemleri konusunda son derece yetkili ve önemli bir firma olan Heinzmann grubuyla birleştirdik. Heinzmann, ana makine dairesindeki makinelerde, jeneratör sistemlerinde ve propulsion sistemlerinde olduğu gibi bunları kontrol eden, elektronik ve mekanik üniteleri de üreten teknoloji alanında dünya lideri kuruluşlarından biri. Biz de Heinzmann grubuyla 2013 yılı içerisinde yürüttüğümüz çalışmalar neticesinde beraber bir mühendislik çalışması yapıyoruz. Ekibimizden mühendisler Heinzmann tarafından eğitilerek bölgede servis organizasyonunda görev alıyorlar. Ürünlerin satılmasından monte edilmesine ve daha sonra tamir ve bakıma kadar tüm hizmetleri sağlayacak yetkinliğe ulaştık.” LNG yakıt yüzde 30 net tasarruf sağlıyor

Sıvılaştırılmış doğalgaz LNG yakıtı Türkiye’deki denizcilik sektörü için nispeten yeni bir uygulama olsa da, Türkiye’de kara tesislerinde özellikle enerji santrallerinde yaklaşık 20 yıldır kullanılıyor. Selim Kiper doğalgazın hem ucuz olması hem de çevreye zararının olmaması sebebiyle önümüzdeki dönemde kullanımının artacağına inandığını söyledi. “Şu an gemilerde birinci yakıt olarak heavy fuel, ikinci yakıt olarak ise dizel yakıt kullanılıyor. Heinzmann tarafından geliştirilen yeni teknolojiyle birinci yakıt olarak LNG ikinci yakıt olarak da heavy fuel kullanılacak. Gelecek yıllarda denizcilik sektöründe yüzde 100 LNG yakıta dönülme zorunluluğunun ortaya çıkacağını düşünüyorum. Çünkü enerji sektöründe de aynı şekilde oldu. Önce fuel oil makineleri çıktı, sonra o makinelerin ucuz enerji sağlayamamasından dolayı doğal gaza dönmek zorunda kalındı. Yaklaşık 10 seneden beri kara tesisleri direk doğalgaz kullanıyor. Denizcilik sektörü olarak biz de yakında LNG kullanmaya başlayacağız. Bunun için en büyük etken çevre ve yakıt fiyatları. Bu iki faktör eskiden birbirine zıt giderken şu an paralel gidiyor. Eskiden ucuz olsun diye heavy fuel yakıyordunuz ama çevreye zarar veriyordunuz. Şimdi daha ucuz olan doğalgazı kullanıyorsunuz ve aynı zamanda çevreye zarar vermiyorsunuz.

Heinzmann firmasının geliştirdiği bizim de Türkiye’de hem acentesi olduğumuz hem de teknik servis hizmeti verdiğimiz LNG yakıtlı çift yakıt sistemi net yüzde 30 oranında yakıt tasarrufu sağlıyor. Tasarruf miktarı ortalama fiyatlarla alakalı olsa da; Arkas grubunun bir gemisine yönelik yaptığımız çalışmada güncel rakamlarla bu rakamlar ortaya çıkabildi. Günde 30 ton yakıt yakan bir gemide yapılacak yatırım kendini 12 ile 16 ay arasında amorti ediyor. Bütün dünya piyasasını incelediğimizde doğalgaz fiyatıyla heavy fuel fiyatlarını karşılaştırdığımızda gelişmelerin doğalgazın ucuzlayacağı gözüküyor.

Dünya LNG’nin birinci yakıt olarak kullanılacağı gemilere hazırlanırken bizim sektörümüzdeki bazı insanlar doğalgazın patlayacak ve çok tehlikeli bir yakıt tipi olduğunu zannediyorlar, halbuki öyle değil. 20 yıldır kullanıldığı enerji sektöründe en ufak bir kaza dahi olmadı. Çünkü doğalgaz hakikaten patlaması ve yanması çok zor olan bir gaz çeşidi. Kendi kendine yanmadığı için biz makinelerde çok önemli teknolojiler uygulayarak yakmaya çalışıyoruz. Doğalgazın çevreye tamamen zararsız bir enerji çeşidi olduğunu söylememe gerek bile yok. Dolayısıyla da hem çevre hem fiyatı açısından son derece kârlı bir yakıt. Doğalgazın zorluğu gemilerdeki depolamadan kaynaklanıyordu. Ancak son iki yılda tank üreticisi firmaların sayısında önemli bir artış oldu. Avrupa ve Uzakdoğu’da bulunan üretici firmalar sıvılaştırılmış doğalgazın depolanmasıyla ilgili sorununu çözüyorlar. İnşası, klaslanması ile ilgili tüm sorunlar çözüldüğünden üreticilerin artmasıyla birlikte standart metreküp fiyatı 5000 euro seviyelerinden 3000 euro seviyelerine düştü, hatta Uzakdoğu’da daha düşük fiyatlar mevcut. Sıvı hale getirilen doğalgaz kamyonlarla taşınarak limanlara ulaştırılıyor. Aygaz’ın bu konuda ciddi yatırımları bulunuyor. Eksi 160 derecede depolanıp taşındığından dolayı hiçbir ikmâl riski olmayan bir yakıt türü. Kara tesislerinde sıvılaştırılarak istenilen basınçta gaz haline getirilen doğalgaz, bizim ünitelerimize veriliyor. Sıvı haliyle vakumla izole edilmiş tanklarda, yani arada hava olmayan iç içe iki tankta, -160 derecede muhafaza ediliyor. Bu gaz, buharlaştırıcı ünitelere alınarak tekrar makinenin yakabileceği istenilen basınçta gaz haline getiriliyor. Ancak ülkemizde hâlâ bir LNG barcı olmaması acilen çözülmesi gereken sorunlardan biri. Yapılan yatırımlardan 2014 yılı içinde depolama ve ikmâl konusunda herhangi bir sorun kalmayacağını görüyorum.” ‘Gemiler iki haftalık tersane sürecinin ardından kar etmeye başlıyor’

Bu teknolojiye dönüşümün geminin ticari hayatını etkilemeden kısa sürede gerçekletirildiğini ifade eden Kiper, sağlanan tasarrufun LNG teknolojisindeki çalışmaları hızlandırarak maliyetleri düşürdüğünü vurguladı.

“Depolama, ikmâli mühendislik ve dizayn konularındaki tüm sorunlar çözüldüğünden yeni inşa edeceğiniz bir gemiye rahatlıkla birinci yakıt olarak LNG, ikinci yakıt olarak heavy fuel oil koyabilirsiniz. LNG deposunu baş, kıç, güverte, ambar içi, sancak iskeleye istediğiniz yönde yerleştirebilme konusundaki tüm mühendislik çalışmaları tamamlanmış durumda. Heinzmann’ın tamamen kendi parçalarından ürettiği bu teknoloji dünyada tektir. Bundan dolayı dünyadaki herhangi bir gemiye hiçbir makine parçasına dokunmadan bu yakıt teknolojisini yerleştirebiliyoruz. Var olan gemilerde LNG yakıta dönüşüm bu yeni teknoloji sayesinde kolaylıkla gerçekleştiriliyor. Özellikle konteyner gemilerinde bunun hızla yaygınlaşacağını düşünüyorum. Mevcut gemilerde birinci yakıt olarak heavy fuel kullanıyor, gemi seyirdeyken herhangi bir aksaklık durumunda dizel yakıt sistemi devreye giriyor. Dizel yakıt çok pahalı olduğu için armatörün ve işletmecinin tüm kârını ortadan kaldırıyor. Yeni teknoloji sayesinde birinci yakıt olarak kullanılacak olan LNG sisteminde aksaklık olsa bile heavy fuel kullanarak sefer tamamlanabilecek. Özellikle uzak yol gemilerinde yüksek yakıt maliyetini ortadan kaldıran bu sistem kısa sürede yatırımınızı geri döndürdüğünden sektörü rahatlacağına inanıyorum.

Geminin tipini belirledikten sonra tankın nereye konuşlanacağı ile ilgili çalışmalarımız başlıyor. Geminin dizaynına göre nereye, ne şekilde ve hangi ölçülerde tankı yerleştireceğimize karar verdikten sonra klasın onayıyla birlikte imalatçıya sipariş veriliyor. Projenin çalışma süresi ortalama 6-8 ay, yaklaşık 3 ay da kendi sistemlerimizi hazırlayıp makine üzerine yerleştirecek hale geliyoruz. 2 hafta tersanede kalma süresinin geminin ticari zamanından yememek adına doğru şekilde planlanması gerekiyor.

Günde 30 ton yakan bir konteyner gemisinde yıllık 1,5 milyon dolar yakıt tasarrufu sağlanıyor. Uzakdoğu ve Avrupa’da LNG yakıtla çalışan gemiler mevcut, yakın zamanda Türkiye’de çalışması tamamlanacak olan projeler var. Sanmar Tersanesi’nin son dönemde inşa ettiği römorkör tipi gemiler LNG yakıtla çalışıyor, ancak yakıt tüketimi az ve yardımcı sınıf gemiler olduğundan onlar da ikinci yakıt olarak dizel yakıt kullanılması gayet normal. İki stroke gemilerde ise bu teknolojinin Ar-Ge çalışmaları sürüyor. Şu an sadece Heinzmann firmasının 4 stroke makinesinde mevcut olan bu teknolojinin yakın zamanda iki stroke gemilerde de olacağını düşünüyorum.

Önümüzdeki dönemde sektörün bu konuyla daha da yakından ilgileneceğine inanıyorum. Tüm armatörlerimizin kuruluşlardan LNG yakıtın sağladığı tasarruf konusunda ilk olarak eğitim seminerlerine yönelik istek ve taleplerinin olması lazım. Çünkü ilk önce tanıyıp anlayacağız ve sonra da yapacağız. Benim inancıma göre dünya bunu 5 yıl içerisinde gerçekleştirecek ve bütün yatırımlarını buna göre yapıyorlar.”

Perspektif Teknoloji ve Pazarlama Hizmetleri